Rechtbank Amsterdam: verlengen beslistermijn in asielprocedure niet rechtmatig

De Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid heeft op 26 augustus 2022 in een brief aan de Tweede Kamer bekendgemaakt dat hij de beslistermijn in asielprocedures met negen maanden verlengt. Deze maatregel is op 27 september 2022 van kracht geworden (WBV 2022/22).

De Staatssecretaris voert als reden hiervoor aan dat er sprake zou zijn van een situatie waarbij "een groot aantal vreemdelingen tegelijk een aanvraag indient waardoor het in de praktijk zeer moeilijk is de procedure binnen de termijn van zes maanden af te ronden". Volgens de Vreemdelingenwet (art. 42 lid 4 sub b) is dit een reden om de beslistermijn in asielprocedures met negen maanden te mogen verlengen.*)  De Staatssecretaris verwijst daarbij naar de komst van vluchtelingen uit Oekraïne en Afghanistan, stijgende aantallen asielzoekers uit andere landen en het vanwege de corona-crisis niet tijdig hebben kunnen overdragen van Dublin-claimanten aan andere landen.

De Rechtbank Amsterdam vindt echter niet dat er sprake is van een situatie waarbij een groot aantal vreemdelingen tegelijk een aanvraag indient. De rechtbank overweegt dat er sprake is van een graduele verhoging van het aantal asielaanvragen, waarbij de staat de mogelijkheid had om de besliscapaciteit van de IND in de tussentijd te verhogen. Naar het oordeel van de rechtbank is er dan ook geen sprake van een situatie zoals bedoeld in artikel 42 van de Vreemdelingenwet. De rechtbank neemt daarin mee dat de IND ook behoorlijk wat extra personeel heeft gekregen de afgelopen jaren, waardoor de personeelscapaciteit procentueel harder is gegroeid dan de asielinstroom. De huidige situatie waarbij niet tijdig op asielaanvragen kan worden beslist is dan ook eerder het gevolg van beleidsmatige keuzes dan van een stijging van het aantal gelijktijdig gedane asielaanvragen, aldus de rechtbank (r.o. 10).

Op onze website hebben wij zelf ook al eerder aangegeven dat de huidige 'asielcrisis' vooral het gevolg is van een tekort aan opvangplekken bij het COA, eerder dan van een grote instroom van asielzoekers.

De rechtbank heeft de IND dan ook opgedragen om alsnog binnen 16 weken een beslissing op de asielaanvraag te nemen in de zaak die aan de rechtbank was voorgelegd, en daarbij bovendien een dwangsom vastgesteld voor het geval dat de IND niet tijdig beslist. Op 23 november 2022 oordeelde de Rechtbank Den Bosch in een andere zaak nog wel dat er sprake was van een zodanige stijging dat er sprake was van een situatie zoals bedoeld in artikel 42 lid 4 sub b Vw.

De Staatssecretaris heeft tegen de uitspraak van Rechtbank Amsterdam hoger beroep aangetekend bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State. Zonder dat hoger beroep af te wachten heeft hij bovendien op 3 februari 2023 besloten om de asielprocedure ook voor heel 2023 generiek met negen maanden te verlengen tot maximaal 15 maanden, waarbij de door de Rechtbank Amsterdam gedane uitspraak dus wordt genegeerd. 

Meer informatie:

*) Vreemdelingenwet 2000, artikel 42:
lid 1: 
Op de aanvraag tot het verlenen van een verblijfsvergunning (...) wordt binnen zes maanden na ontvangst van de aanvraag een beschikking gegeven.
(...)
lid 4: 
De termijn, bedoeld in het eerste lid, kan met ten hoogste negen maanden worden verlengd, indien:
a. complexe feitelijke of juridische kwesties aan de orde zijn;
b. een groot aantal vreemdelingen tegelijk een aanvraag indient waardoor het in de praktijk zeer moeilijk is de procedure binnen de termijn van zes maanden af te ronden; of
c: de vertraging van de behandeling van de aanvraag aan de vreemdeling is toe te schrijven.

De brief van de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid aan de Tweede Kamer d.d. 26 augustus 2022 over besluitvorming opvangcrisis (9 pag's download pdf-bestand)
De tekst van de uitspraak van de Rechtbank Amsterdam d.d. 6 januari 2023 met zaaknummer NL22.21969 (8 pag's download pdf-bestand)
De brief van de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid aan de Tweede Kamer d.d. 3 februari 2023 over het verlengen van de wettelijke beslistermijn voor asielaanvragen ingediend vanaf 1 januari 2023 tot 1 januari 2024 (3 pag's download pdf-bestand) 
 

Lees ook:
22-07-22  Nederland niet 'overspoeld': geen stijging asielzoekers
18-01-23  Meerdere rechters veroordelen uitstel gezinshereniging als onrechtmatig
10-02-23  Raad van State haalt uitstelmaatregel gezinshereniging definitief onderuit