Alarmerend EASO-rapport over Afghaanse terugkeerders
In het rapport wordt een aantal feiten genoemd waaruit Afghanen opmaken dat iemand verwesterd is. Het gaat dan bijvoorbeeld om ‘speaking with an accent, engaging into conversation when not talked to, dressing differently, going to the gym, using skype to speak to friends abroad, a different haircut and style of dress, relaxed position towards religion or consumption of alcohol'. Een Duitse sociale wetenschapper en Afghanistan-deskundige, mevrouw Friederike Stahlmann stelt zelfs dat "all returnees from Europe are suspected that they have adapted themselves to the [informal translation] ‘European culture and lifestyle’ while abroad". Ook de UNHCR geeft aan dat "the returnees can be seen with suspicion by both, local communities and state authorities". (p. 3)
Volgens de Duitse Afghanistan-deskundige worden terugkeerders al snel als zodanig herkend:
"Westernised Afghans are in Dari called ‘qarb-zadeh’ and the reasons to be seen as qarb-zadeh could include personal expressions that cannot be spontaneously suppressed such as posture and gesture. The returnees then could be seen as having become less religious in the West and in order to avoid this accusation they have to demonstrate their faith in a ‘particularly convincing’ way in their daily lives. Stahlmann further wrote that [informal translation]: ‘[…] the expected misconduct also includes extramarital relationships, consumption of pork, alcohol and drugs, as well as all possible forms of apostasy - from neglecting religious duties such as regular prayer, through various forms of blasphemy, to conversion to Christianity or atheism. Asylum seekers in particular are suspected of having converted because there is an increasingly widespread rumor in Afghanistan that European countries allegedly only grant protection to Christians.’" (p. 3)
Persoonlijke expressie zoals houding en gebaren die niet spontaan onderdrukt kunnen worden, kunnen terugkeerders dus al 'verraden'. Hoe langer een Afghaan daarbij in Europa heeft verbleven, hoe groter het risico dat betrokkene beschouwd wordt als verwesterd.
Terugkeerders uit Europa kunnen problemen met hun familie en gemeenschap ondervinden. Familie schaamt zich vaak omdat terugkeer zonder een status in Europa gezien wordt als een mislukking. Soms wordt er zelfs gedacht dat de terugkeerder zich wel schuldig moet hebben gemaakt aan misdrijven die zijn deportatie rechtvaardigden. Van terugkeerders wordt aan de andere kant soms verondersteld dat zij rijk zijn geworden door hun verblijf in Europa, waardoor zij het slachtoffer kunnen worden van Afghaanse criminelen die hen willen afpersen.
Los daarvan hebben terugkeerders (ernstiger) te vrezen van de Taliban die hen als ongelovige, verrader en spion zullen beschouwen. De Duitse Afghanistan-deskundige geeft hierover het volgende aan:
"The fact of having been in Europe is enough to be targeted by the Taliban. From the Taliban’s point of view, Afghans who risked their lives to ask the 'infidel occupiers' for protection 'clearly defected to the other side'. They are not only accused of being infidels, but also of being spies and traitors. In an online event organized by the ACCORD [Austrian Centre for Country of Origin and Asylum Research and Documentation, red.] in May 2020, Stahlmann noted that in relation to the Taliban, the accusation of being an unbeliever may have two meanings, religious and political. The latter could imply a person who was in contact with their perceived enemy." (p. 12)
Er zijn dan ook een aantal gedocumenteerde gevallen van terugkeerders die het doelwit zijn geworden van de Taliban.
Meer informatie:
De volledige tekst van het Country of Origin Query Report on Afghan nationals perceived as 'Westernised' gepubliceerd door het European Asylum Support Office op 2 september 2020 (Engelstalig pdf-bestand, 23 pag's)
*) Het European Asylum Support Office of Europees Ondersteuningsbureau voor Asielzaken, zoals de Nederlandse naam luidt, is een agentschap van de Europese Unie, opgericht in 2010. Als expertisecentrum op asielgebied draagt het bij aan de uitvoering van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel (CEAS) door een betere samenwerking met en tussen de lidstaten van de EU te bevorderen en praktische en technische ondersteuning te bieden.
Zo verstrekt het EASO informatie over de voornaamste landen van herkomst van asielzoekers (zgn. Country of Origin rapporten) ten dienste van beleidsmakers. Dergelijke rapportages, die worden opgesteld door samenwerkende ambtenaren van de voor asielbeleid verantwoordelijke ministeries uit diverse lidstaten, moeten bevorderen dat de EU-lidstaten één gemeenschappelijk en consistent asielbeleid voeren. Voor dat doel verzorgt het EASO ook opleidingen voor asiel-ambtenaren en medewerkers van rechtbanken en gerechtshoven.
Het bureau stelt analyses en prognoses van trends en push- en pull-factoren op asielgebied samen, ondersteunt lidstaten waarvan het asiel- en opvangsysteem onder grote druk staat en coördineert ook de uitvoering van EU-hervestigingsregelingen.
Het EASO werkt op verschillende gebieden nauw samen met het Hoge Commissariaat voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties (UNHCR). Het EASO hoofdkantoor is gevestigd in Valletta op het eiland Malta.
Meer informatie op de eigen website van het EASO (Engelstalig) en in deze Nederlandstalige brochure (download pdf-bestand, 20 pag's).
Lees ook:
15-10-20 EASO-rapport Afghanistan: veiligheidssituatie nog altijd instabiel
13-07-20 Misbruikslachtoffers Afghanistan toch aangemerkt als risicogroep
09-04-20 Hazara's nu risicogroep in heel Afghanistan