05 november 2018

Dublin-overdrachten aan Italië 'on hold'

Dublin-overdrachten aan Italië 'on hold'
Als gevolg van een recent decreet van de Italiaanse autoriteiten is de toegang van asielzoekers tot opvangfaciliteiten in Italië sterk beperkt. Daardoor wordt het moeilijker voor Nederland om het asielverzoek van vluchtelingen die via Italië naar Nederland zijn gekomen terzijde te leggen en ze op grond van de zgn. Dublin-verordening terug naar Italië te sturen.

Er zijn in Italië diverse vormen van opvang voor asielzoekers, die allemaal behoorlijk onder druk staan. Toch willen andere Europese landen asielzoekers die via Italië Europa zijn binnengekomen en doorgereisd terugsturen, omdat ze Italië op grond van ‘Dublin’ verantwoordelijk houden voor het behandelen van hun asielverzoeken.

Als gevolg van het in werking treden op 5 oktober 2018 van het zogenaamde decreet van Salvini krijgen alleen personen die internationale bescherming genieten (bijv. door de VN erkende vluchtelingen) en onbegeleide kinderen nog opvang in de voorzieningen voor kwetsbaren (zgn. SPRAR-locaties). Alle andere asielzoekers, waaronder ook gezinnen met kinderen, kunnen alleen nog terecht in grootschalige en tijdelijke centra (zgn. CAS-locaties) waar de levensomstandigheden vaak kritiek zijn, zoals is gebleken uit diverse onderzoeksrapporten van mensenrechtenorganisaties zoals ECRE en AIDA.

De Rechtbank Amsterdam heeft daarom onlangs in de zaak van een Eritrese asielzoekster die eerst in Italië was geweest het besluit van de staatssecretaris vernietigd om het  asielverzoek niet in behandeling te nemen en betrokkene terug te sturen naar Italië.

In een andere zaak heeft de IND aan de rechtbank toegezegd “dat hij nader gaat onderzoeken wat de gevolgen van dit decreet zijn voor gezinnen met minderjarige kinderen, die nu niet meer in de SPRAR-locaties terechtkunnen”. De rechtbank stelt vast dat verweerder “verder niet [is] ingegaan op de bredere gevolgen die het beperken van de opvang in de SPRAR-locaties kan hebben voor de opvangvoorzieningen in Italië in het algemeen. Gelet hierop is de rechtbank van oordeel dat verweerder onvoldoende gemotiveerd heeft dat in Italië geen sprake is van ernstige structurele tekortkomingen in de asielprocedure en opvangvoorzieningen”.  (rechtsoverweging  3.2)

Enkele jaren geleden was ook al sprake van dusdanig gebrekkige voorzieningen in Italië dat het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg (in het zgn. Tarakhel-arrest, 4 november 2014) garanties van de Italiaanse overheid eiste, voordat asielzoekersgezinnen vanuit andere landen mochten worden overgedragen aan Italië in het kader van de Overeenkomst van Dublin.

Het EU-Hof van Justitie in Luxemburg oordeelde in 2013 al dat het belang van het kind voorgaat en dat alleenstaande minderjarige asielzoekers niet mogen worden teruggestuurd naar het land van eerste ontvangst als dat niet in het belang van het kind is.

Deze uitspraken van Europese rechters zijn een belangrijke inperking van het zogenaamde ‘interstatelijk vertrouwensbeginsel’ dat aanneemt dat alle bij de Overeenkomst van Dublin aangesloten landen adequate en vergelijkbare voorzieningen bieden, waardoor asielzoekers zonder bezwaar van het ene naar het andere land zouden kunnen worden overgedragen.

 

Meer informatie:
De volledige tekst van de uitspraak van de Rechtbank Amsterdam d.d. 18 oktober 2018 met zaaknr NL18.17748

Lees ook:
16-03-15  Europees Hof stelt voorwaarden aan overdracht naar Italië
14-06-13  Europees Hof stelt belang van kinderen boven verdrag van Dublin