09 oktober 2013

"Ik zou verbieden de deur op slot te doen"

Ieder kind in vreemdelingendetentie is er één teveel. De organisaties verenigd in de Coalitie ‘Geen Kind in de Cel’ *) hebben op 30 september jl. een notitie aangeboden aan de Tweede Kamer. Onder de titel “Ik zou verbieden de deur op slot te doen” wordt het huidige beleid rond minderjarigen in grensdetentie en vreemdelingenbewaring geanalyseerd en worden aanbevelingen gedaan. Staatssecretaris Teeven zegde tijdens het overleg met de Kamer op 3 oktober toe met de organisaties in gesprek te willen gaan om te zoeken naar alternatieven..

In zijn visie-brief van 13 september 2013 aan de Tweede Kamer schrijft de staatssecretaris: “Het beleid voor gezinnen met minderjarige kinderen zal ik zo wijzigen dat zij niet in bewaring worden gesteld, tenzij zij zich eerder aan het toezicht hebben onttrokken”. Bewaring zal voor kinderen “alleen in uiterste gevallen” worden toegepast “voor een zo kort mogelijke periode (…) voorafgaand aan een gedwongen vertrek.”

Kinderen die met hun ouders op Schiphol aankomen kunnen echter nog steeds weken in ‘grensdetentie’ worden geplaatst. Voor hen blijft het beleid ongewijzigd. Een gezin dat over land aankomt wordt niet vastgezet, maar mag het verloop van hun asielaanvraag in vrijheid afwachten in een asielzoekerscentrum. De Coalitie ‘Geen Kind in de Cel’ acht het onaanvaardbaar dat kinderen die met hun ouders op de luchthaven aankomen anders worden behandeld dat kinderen die over land Nederland binnenkomen. Dit is in strijd met het non-discriminatiebeginsel zoals dit in art. 2 van het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind is vastgelegd.

Detentie is schadelijk voor kinderen. Detentiecentra zijn gevangenissen. Gezinnen verblijven ongeveer dertien uur per etmaal in een afgesloten cel. Kinderen zijn er bang en voelen zich niet veilig; ouders en kinderen ontwikkelen psychische klachten. Zeer zorgelijk voor de ontwikkeling van de kinderen is dat hun ouders hun niet kunnen beschermen tegen de angsten die de detentie oproept. Tijdens de gehoren van de ouders in de asielprocedure zijn de kinderen vaak erbij omdat er geen aparte voorzieningen voor hen zijn. Het is de vraag of ouders naar waarheid en volledig kunnen verklaren over mogelijke trauma’s en mishandelingen wanneer hun kinderen hierbij aanwezig zijn. Ouders die hun kinderen willen beschermen tegen dit soort traumatiserende kennis lopen de kans onterecht afgewezen te worden in hun asielprocedure. Eén van de aanbevelingen van de Coalitie is dan ook: verzeker in de asielprocedure dat er altijd aparte voorzieningen voor kinderen aanwezig zijn zodat ouders hun asielrelaas kunnen vertellen buiten aanwezigheid van hun kinderen.

Kinderen hun vrijheid ontnemen staat op gespannen voet met art. 37 van het Kinderrechtenverdrag; de Coalitie pleit voor een wettelijk verbod op vreemdelingendetentie van kinderen: kinderen horen nooit op grond van hun verblijfsstatus opgesloten te worden. Voorbeelden uit de hele wereld tonen aan dat detentie niet nodig maar wel duur is. Er zijn alternatieven die minder kosten, meer vrijwillige terugkeer realiseren en kinderen en ouders in hun recht laten. De Coalitie ‘Geen Kind in de Cel’ zal de strijd voortzetten zodat kinderen kunnen opgroeien in een omgeving van geluk, liefde en begrip in plaats van een grijze cel.

Ten slotte: de titel van de notitie is ontleend een citaat van een meisje van 14 in vreemdelingendetentie, die toen haar werd gevraagd wat ze zou doen als ze de baas van het detentiecentrum zou zijn, antwoordde: "ik zou verbieden de deur op slot te doen".


Meer informatie:
De volledige notitie van de Coalitie ‘Geen Kind in de Cel’ (pdf-bestand, 23 pag’s)
De aanbiedingsbrief met aanbevelingen d.d. 30 sept 2013
De visie-brief van staatssecretaris Teeven d.d. 13 sept 2013 (link naar Rijksoverheid.nl)
Het advies van de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ) d.d. 29 mei 2013 ‘Vreemdelingenbewaring of een lichter middel?’ (link naar ACVZ-site)

Lees ook:
12-09-13  Amnesty International: ‘Mensenrechten als maatstaf’ bij vreemdelingendetentie
29-11-11  Europese oproep: geen kinderen in vreemdelingenbewaring

Dossier Vreemdelingendetentie - Geen Kind in de Cel

*) De Coalitie 'Geen Kind in de Cel' wordt gevormd door Amnesty International, Defence for Children, Stichting INLIA, Kerk in Actie, Stichting Kinderpostzegels Nederland, Stichting LOS, UNICEF Nederland en VluchtelingenWerk Nederland.