06 september 2013

Ombudsman: zieke uitgeprocedeerden moeten worden opgevangen

Ombudsman: zieke uitgeprocedeerden moeten worden opgevangen
Nationale ombudsman Alex Brenninkmeijer heeft in een brief aan staatssecretaris Teeven zijn zorgen geuit over de manier waarop de IND de motie Spekman uitvoert. Daardoor blijven ernstig zieke asielzoekers in veel gevallen nog steeds overgeleverd aan de straat.

De motie van Kamerlid Hans Spekman (aangenomen op 17 dec 2008) was bedoeld om ervoor te zorgen dat zieke, afgewezen asielzoekers die vanwege hun ernstige medische situatie niet kunnen terugkeren naar het land van herkomst gedurende de behandeling van hun aanvraag op medische gronden ook gebruik kunnen maken van opvangvoorzieningen. Het indienen van een aanvraag ‘uitstel van vertrek op medische gronden’ (art 64 Vw) en een aanvraag ‘reguliere verblijfsvergunning wegens medische behandeling’ bood namelijk geen recht op rijksopvang. Hierdoor ontstaan schrijnende situaties, die de motie Spekman beoogt te voorkomen.

Over de manier waarop de IND in de praktijk invulling geeft aan deze motie zijn veel klachten van VluchtelingenWerk, het Medisch Opvangproject Ongedocumenteerden en andere organisaties. De strenge voorwaarden die de IND stelt zijn voor velen onoverkomelijke obstakels. Zo moet de aanvraag om opvang op medische gronden (in het kader van de motie Spekman) vergezeld gaan van specifieke verklaringen van alle behandelende artsen, die allemaal niet ouder dan zes weken mogen zijn. Ook moet de betrokkene een kopie van zijn paspoort meesturen of, als hij dat niet heeft, een schriftelijke verklaring van het land van herkomst waarin de identiteit en nationaliteit van de vreemdeling wordt bevestigd en wordt aangegeven waarom geen paspoort wordt verstrekt.

Dit zijn natuurlijk eisen waaraan veel uitgeprocedeerde asielzoekers in redelijkheid nooit kunnen voldoen. Gevolg is dat de aanvraag door de IND buiten behandeling wordt gesteld als één van de benodigde verklaringen ontbreekt of te oud is, ook al blijkt uit andere artsenverklaringen dat het gaat om een ernstig zieke! De ombudsman spreekt in zijn brief aan de staatssecretaris van “een onwenselijke situatie” en vraagt hem om “in schrijnende gevallen een praktische oplossing te zoeken zodat een zieke niet op straat hoeft te verblijven”.

Dat de ombudsman nu deze brief stuurt is wel opmerkelijk te noemen; hij werkt sinds februari van dit jaar aan een onderzoek naar de kwaliteit en toegankelijkheid van de medische zorg voor asielzoekers en uitgeprocedeerden. Het rapport van dit onderzoek wordt in oktober verwacht, maar kennelijk vindt de ombudsman de situatie rondom de uitvoering van de motie Spekman dusdanig ernstig dat hij niet tot oktober heeft willen wachten met hiervoor aandacht te vragen.


Meer informatie:
Op de site van de Nationale ombudsman staat een persbericht d.d. 5 sep 2013
De hele brief van dhr Brenninkmeijer aan staatssecretaris Teeven d.d. 4 sep 2013

Lees ook:
25-02-13  Ombudsman onderzoekt medische zorg voor asielzoekers
09-02-11  Beperkt opvang voor zieke (ex-)asielzoekers
09-02-10  IND beperkt motie Spekman

Dossier Medische Zorg