Ambtsberichten niet langer gepubliceerd
Algemene en thematische ambtsberichten van het ministerie van Buitenlandse Zaken spelen een belangrijke rol bij de beoordeling van asielaanvragen door de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). In algemene ambtsberichten staat informatie over een specifiek land van herkomst, en thematische ambtsberichten bieden informatie over een specifiek juridisch onderwerp of bijvoorbeeld een bepaalde bevolkingsgroep.
Deze ambtsberichten werden in het belang van zowel de individuele rechtsbescherming als een transparante overheid tot nu toe altijd gepubliceerd. In het korte briefje van minister Veldkamp wordt niet duidelijk waarom dat nu ineens niet meer gebeurt, behalve dat er volgens de minister ‘geen wettelijke verplichting bestaat om ambtsberichten actief openbaar te maken’.
Wet open overheid (Woo)
Maar volgens art 3.1 van de Wet open overheid (Woo, de 'opvolger' van de Wet openbaarheid van bestuur, Wob) rust er op een bestuursorgaan zoals het ministerie van Buitenlandse Zaken wel degelijk een inspanningsverplichting om documenten zoals ambtsberichten actief te publiceren. Aangezien het ministerie tot nu toe ambtsberichten altijd actief publiceerde kan de minister dat nu niet ineens niet meer doen, dat is in strijd met de Woo.
Woo-verzoek
Daarom heeft INLIA vandaag een klacht ingediend bij het ministerie over het besluit de ambtsberichten niet langer actief te publiceren, en met een beroep op de Woo het ministerie verzocht om de ambtsberichten die sinds 1 mei zijn opgesteld openbaar te maken. Dat betreft in ieder geval het algemene ambtsbericht over Eritrea en Jemen. Binnenkort wordt ook een belangrijk ambtsbericht over Syrië verwacht.
Meer informatie:
Wet open overheid:
Art 1.1: "Eenieder heeft recht op toegang tot publieke informatie zonder daartoe een belang te hoeven stellen (…)"
Art 2.5: "Bij de toepassing van deze wet wordt uitgegaan van het algemeen belang van openbaarheid van publieke informatie voor de democratische samenleving."
Hoofdstuk 3 van de Woo gaat over de ‘Openbaarmaking uit eigen beweging’, en in Art 3.1 wordt ‘Actieve openbaarmaking als inspanningsverplichting’ geregeld.
De brief van de minister van Buitenlandse Zaken d.d. 19 mei 2025 aan de Tweede Kamer (pdf-bestand)
Aanvulling:
De Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) heeft de regering gevraagd het besluit om algemene en thematische ambtsberichten niet langer te publiceren te herzien: "Dit genomen besluit vormt een risico voor de rechtsstaat. De staat kan in asielprocedures gebruik blijven maken van cruciale informatie over het land van herkomst, maar de rechtzoekende heeft geen informatie over de actuele veiligheid. De NOvA acht dit in strijd met het beginsel van equality of arms, met EU-wetgeving en met Nederlandse wet- en regelgeving, zoals de WOO en de Algemene wet bestuursrecht."
De orde heeft hierover op 26 mei 2025 een brief aan de Vaste Kamercommissie voor Buitenlandse Zaken geschreven (download pdf-bestand, 8 pagina's).
Lees ook:
10-01-25 Minder uitzettingen in het tweede halfjaar van 2024
30-08-24 Wie verblijven er in gezinslocaties?
24-01-23 Wob-verzoek: vaak heel lang wachten op papieren...