20 november 2014

Hoofd Grensbewaking Somalië komt bij aanslag om het leven

Op 11 november jl. is het Hoofd Grensbewaking van de Somalische autoriteiten in Mogadishu bij een aanslag om het leven gekomen. Op basis van speciale afspraken met deze topambtenaar werden in mei en juni van dit jaar nog twee Somalische piraten uitgezet door Nederland.


Volgens staatssecretaris Teeven is de recente uitspraak van de Raad van State over het ontbreken van zicht op uitzetting al weer achterhaald door nieuwe afspraken met de Somalische autoriteiten.

De vraag of uitzettingen naar Somalië technisch gezien nu wel of niet mogelijk zijn is de afgelopen tijd veelvuldig op deze website besproken (zie o.a. de uitspraken van de rechtbanken van Groningen en Amsterdam). De Raad van State leek recent uitsluitsel te geven door op 5 november 2014 te oordelen dat er geen zicht op uitzetting naar Somalië bestaat:  "De verklaringen van de staatssecretaris [inzake de gesprekken met de Somalische autoriteiten over uitzettingen] bieden dan ook geen concrete aanknopingspunten die de verwachting rechtvaardigen dat Somalische vreemdelingen op korte termijn wederom gedwongen kunnen worden uitgezet naar Somalië. Onder deze omstandigheden moet worden vastgesteld dat het zicht op uitzetting binnen een redelijke termijn naar Somalië met ingang van 7 oktober [de zittingsdatum van de RvS] is komen te ontbreken."
Als er inderdaad geen mogelijkheden bestaan om vreemdelingen terug te sturen naar Somalië zou het ook niet meer mogelijk zijn om Somaliërs in vreemdelingenbewaring te nemen om deze uitzetting mogelijk te maken.

Daags na de uitspraak van de Raad van State zette staatssecretaris Teeven de discussie echter toch weer op scherp. Hij stelt namelijk dat er opnieuw gesprekken worden gevoerd met de Somalische autoriteiten en dat er wat hem betreft wel weer zicht op uitzetting bestaat. INLIA vindt het opmerkelijk dat de staatssecretaris juist dit moment, vlak na de betreffende uitspraak van de Raad van State, kiest om de continuering van de gesprekken openbaar te maken. 

Ook opmerkelijk is dat de Raad van State melding maakt van de succesvolle uitzetting van twee Somalische piraten medio 2014. Deze uitzettingen zouden hebben plaatsgevonden op basis van speciale afspraken met het Hoofd Grensbewaking in Mogadishu. Niet duidelijk is in welke verhouding dit staat tot de al jaren lopende onderhandelingen met de Somalische overheid over uitzettingen. Op 11 november jl. is dit Hoofd Grensbewaking omgekomen door een aanslag van Al-Shabaab. De aanslag toont eens te meer aan dat Mogadishu nog steeds niet veilig is. Vanwege deze onveiligheid riep Amnesty International de staatssecretaris vorige maand opnieuw op om te stoppen met uitzetten naar Somalië.

Het is onbekend welke gevolgen deze aanslag heeft voor de gesprekken die volgens de staatssecretaris nog steeds plaats vinden met de Somalische autoriteiten. Op 19 november meldde hij aan de Tweede Kamer dat "de Nederlandse ambassade (...) in Mogadishu met de verantwoordelijke Minister van Veiligheid heeft afgesproken dat de besprekingen voor aanvullende afspraken op terugkeer in de vorm van een nieuw Memorandum of Understanding worden voortgezet" en dat de Somalische minister heeft "ingestemd om hangende de besprekingen uitzettingen in bescheiden aantallen te accepteren".
 

Meer informatie:
Het artikel over de moord op het Hoofd Grensbewaking van de Somalische autoriteiten (link naar Engelstalige website)
De uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State nr 201407320/1/V3 d.d. 5 november 2014 (link naar website RvS)
De brief van de Staatssecretaris van Veiligheid & Justitie aan de Tweede Kamer d.d. 19 november 2014 (download pdf-bestand)

Lees ook:
30-10-14  Rechtbank Amsterdam: geen zicht op spoedige uitzetting naar Somalië
28-10-14  Rechtbank Groningen: toch zicht op spoedige uitzetting naar Somalië
24-10-14  Amnesty herhaalt oproep: stop uitzetten naar Somalië
19-09-14  Europees Hof schrapt klacht omdat Nederland niet uitzet naar Somalië

Dit bericht maakt deel uit van het Dossier Somalië