Uitzetting naar Somalië opnieuw niet mogelijk

Zoals bekend acht staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie Somalië veilig genoeg voor het terugsturen van Somalische asielzoekers. In de afgelopen maanden zijn twee Somaliërs uitgezet naar Mogadishu, van wie één kort na zijn uitzetting het slachtoffer werd van een bomaanslag. Op basis van afspraken met de Transitional Federal Government (TFG) zou Nederland sinds augustus 2013 twee Somaliërs per maand kunnen uitzetten. Deze afspraken met de de facto autoriteiten, vastgelegd in een zogenaamd Memorandum of Understanding (MoU), blijken echter opnieuw van weinig waarde te zijn.

Na de eerste uitzetting van een Somalische asielzoeker medio september 2013 bleek er al onduidelijkheid te zijn over de gemaakte afspraken, en kon er ook toen voorlopig niet uitgezet worden naar Mogadishu (zie het bericht van 24-09-13). Korte tijd daarna leken de afspraken toch weer van kracht te zijn en op 5 november jl. zette de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) opnieuw een Somalische asielzoeker uit. Binnen enkele dagen na zijn aankomst in Mogadishu raakte deze man gewond bij een bomaanslag (zie het bericht van 04-12-13).

Naar aanleiding van vragen van de Rechtbank Amsterdam, die zich op 5 december jl. boog over een zaak van een afgewezen Somalische asielzoeker, heeft de DT&V nu echter moeten toegeven dat deze situatie inmiddels al niet meer actueel is. Uit het antwoord van de procesvertegenwoordiger van de DT&V aan de Rechtbank Amsterdam blijkt namelijk dat de Somalische autoriteiten hebben aangegeven een wijziging in de overeenkomst (het MoU) met Nederland te willen aanbrengen; totdat deze wijziging is doorgevoerd zullen de autoriteiten niet meewerken aan gedwongen terugkeer. Hierdoor ligt de uitzetting van Somaliërs uit Nederland wederom helemaal stil. In totaal zijn er overigens op basis van de overeenkomst tussen Nederland en Somalië in de periode van begin augustus tot eind november twee personen uitgezet.

De Dienst Terugkeer & Vertrek trekt uit deze veranderde omstandigheden echter niet de conclusie dat het zicht op uitzetting is komen te verdwijnen. De ongeveer 15 Somaliërs die in detentie zitten in afwachting van hun uitzetting blijven daar wat de DT&V betreft dan ook gewoon zitten, ondanks het feit dat de dienst geen aanwijzingen heeft wanneer de gesprekken met de Somalische autoriteiten weer een vervolg zullen krijgen. Volgens de DT&V probeert Nederland “zo snel mogelijk over deze aanvullende afspraken met Somalië in overleg te gaan”. Zolang het vervolg van het overleg nog onzeker is, en Nederland “is hierin afhankelijk van de medewerking van de Somalische autoriteiten”, is een nieuw akkoord (en dus concreet zicht op uitzetting) op dit moment al helemaal niet aan de orde. Het is nu afwachten hoe de Rechtbank Amsterdam zal beslissen in deze zaak.

De actuele belemmeringen ten aanzien van de terugkeer zijn, behalve voor de ongeveer 15 Somaliërs in detentie, ook van belang voor honderden andere Somaliërs in ons land die geen recht meer hebben op rijksopvang. Daaronder zijn bijvoorbeeld ook veel deelnemers aan de tentenkampactie in Amsterdam, die nu van de Gemeente Amsterdam voor zes maanden onderdak hebben gekregen om in alle rust te kunnen “werken aan hun toekomst”, wat volgens burgemeester Van der Laan “voor de overgrote meerderheid terugkeer naar het land van herkomst zal betekenen”.


Meer informatie:
De brief van de procesvertegenwoordiger van de DT&V aan de Rechtbank Amsterdam over gedwongen uitzettingen naar Somalië, gedateerd 9 december 2013.

Lees ook:
04-12-13  Uitgezette Somaliër gewond bij bomaanslag in Mogadishu
21-10-13  UNHCR: Somaliërs zonder netwerk in Mogadishu kunnen niet terug
24-09-13  Uitzetting naar Somalië weer mislukt
20-08-13  Artsen zonder Grenzen trekt zich terug uit onveilig Somalië

Dit bericht maakt deel uit van het Dossier Somalië