07 oktober 2015

Ook Somalië ratificeert het Kinderrechtenverdrag

Ook Somalië ratificeert het Kinderrechtenverdrag
Het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK) is door Somalië, als 196-ste lidstaat van de VN, geratificeerd. Daarmee is de Verenigde Staten van Amerika het enige land ter wereld waar het kinderrechtenverdrag niet geldt.


De VS werd in mei van dit jaar ‘gepasseerd’ door het in 2011 nieuw-gevormde land Zuid-Soedan. President Obama had het tijdens zijn verkiezingscampagne in 2008 al ‘beschamend’ genoemd voor de VS om samen met Somalië op één lijstje te staan. 

 

De Verenigde Naties namen het verdrag aan op 20 november 1989; daarom is 20 november sindsdien de jaarlijkse Internationale Dag van de Rechten van het Kind. Secretaris-generaal Ban Ki-moon riep de VS in een verklaring op om zich ook aan te sluiten en aldus "de wereld te helpen het doel van universele ratificatie te bereiken". Het VN-Kinderrechtencomité en UNICEF hebben in een gezamenlijke verklaring de ratificatie door Somalië een belangrijke stap genoemd in de richting van het verwezenlijken van de rechten van 6,5 miljoen Somalische kinderen. Somalië kent extreem hoge kindersterftecijfers en veel kinderen hebben te kampen met ondervoeding en (sexueel) geweld. Nu Somalië het verdrag heeft getekend geeft dat UNICEF meer mogelijkheden de situatie van kinderen in dat land te volgen en Somalië er zonodig op aan te spreken.

De Verenigde Staten hebben, overigens samen met Nederland, in de jaren 80 een belangrijke rol gespeeld bij de totstandkoming van het IVRK. Sommige artikelen van het Verdrag komen zelfs rechtstreeks uit de Amerikaanse grondwet. Namens de regering van de VS heeft ambassadeur Madeleine Albright op 16 februari 1995 het verdrag ondertekend. De achtereenvolgende presidenten Clinton, Bush en Obama hebben het echter nooit ter ratificatie voorgelegd aan de Amerikaanse Senaat. Naar verluid is bij conservatieve politici in de VS te veel weerstand tegen het verdrag, omdat de VS zich zou verplichten doodstraffen en levenslange gevangenisstraffen voor minderjarigen af te schaffen en werk te maken van de bestrijding van kinderarmoede en discriminatie. 

Nederland ratificeerde het IVRK in 1995. Maar ratificeren is een ding, naleven is weer iets geheel anders. Er zijn talloze beslissingen van de Nederlandse overheid met betrekking tot kinderen aan te wijzen die op gespannen voet staan met het IVRK: denk aan de vele afwijzingen in  kinderpardon-zaken (waar kinderen worden afgerekend op gedragingen en al dan niet gepleegde daden van ouders) en aan het opsluiten van gezinnen in de Gesloten Gezins Voorziening in detentiecentrum Kamp Zeist.

Tot 2010 werden in Nederland ook gezinnen met minderjarige kinderen nog ‘gewoon’ op straat gezet. Een uitspraak van het Gerechtshof Den Haag (27 juli 2010), dat zich baseerde op eerdere uitspraken van het Europees Comité voor Sociale Rechten (ECSR) en het Comité van Ministers van de Raad van Europa en op het IVRK, het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) en het Europees Sociaal Handvest, dwong de toenmalige minister voor asielzaken Gerd Leers tot het instellen van ‘gezinslocaties’ voor de opvang van minderjarige kinderen en hun ouders. De minister ging nog wel in cassatie bij de Hoge Raad, maar die velde op 21 september 2012 het finale oordeel: het op straat zetten van kinderen is inhumaan en onrechtmatig.


Meer informatie: 
Uitgebreide informatie over het Kinderrechtenverdrag op de site van Defence for Children
De verklaring van de secretaris-generaal van de VN Ban Ki-moon d.d. 2 oktober 2015 (Engelstalig)
De gezamenlijke verklaring van het VN Kinderrechtencomité, UNICEF e.a. d.d. 2 oktober 2015 (Engelstalig)

Art 3 IVRK:  “Bij alle maatregelen betreffende kinderen, ongeacht of deze worden genomen door openbare of particuliere instellingen voor maatschappelijk welzijn of door rechterlijke instanties, bestuurlijke autoriteiten of wetgevende lichamen, vormen de belangen van het kind de eerste overweging.”

Lees ook:
17-03-15  Geen kinderpardon voor gemeente-kinderen
14-04-14  Kinderombudsman honderden onterecht uitgesloten van kinderpardon
21-09-12  Hoge Raad verwerpt cassatieberoep van de minister
29-07-10  Hof Den Haag: Justitie mag geen kinderen op straat zetten