23 februari 2012

Hoogopgeleide vluchtelingen selecteren?

Minister Leers heeft de Tweede Kamer laten weten dat hij voortaan bij de acceptatie van door de VN voor hervestiging voorgedragen vluchtelingen ‘integratie-factoren’ zwaarder wil laten meewegen..


Minister Leers schrijft in zijn brief aan de Kamer d.d. 7 feb 2012 onder andere letterlijk:
Nederland heeft UNHCR gevraagd om meer zogenaamde high of higher profile vluchtelingen voor te dragen. Dit gebeurt in de praktijk nog te weinig. Het kan daarbij bijvoorbeeld gaan om journalisten of mensenrechtenactivisten of mensen met een academische opleiding die maatschappelijk een actieve rol hebben vervuld.”

Nederland hanteert al jarenlang een quotum van 500 uitgenodigde vluchtelingen. Zij worden door de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen van de VN voorgedragen voor hervestiging omdat ze in acuut gevaar zijn en bescherming behoeven die ze in hun land van herkomst niet kunnen verkrijgen. Het gaat daarbij vaak om politieke activisten of alleenstaande moeders die slachtoffer zijn van (dreigend) politiek of sexueel geweld.

Het is dan wel hoogst ongepast en volstrekt verwerpelijk om deze kleine groep meest kwetsbare vluchtelingen nog eens aan een extra selectiecriterium te onderwerpen. Nederland zou zich, tegen de achtergrond van de vele honderdduizenden vluchtelingen die vastzitten in conflictregio’s (minister Leers noemt ze nota bene zelf in zijn brief) juist moeten inspannen om het quotum van 500 te verhogen naar enkele duizenden per jaar.

Het kabinet “hecht nadrukkelijker dan voorheen aan het meewegen van integratieaspecten in het hervestigingsproces. Integratiefactoren spelen een rol van betekenis bij de toelating voor hervestiging, niet alleen vanwege de maatschappelijke consequenties die het hervestigen van een persoon kan hebben die onintegreerbaar is, maar ook vanwege het behouden van draagvlak bij gemeenten om uitgenodigde vluchtelingen op te nemen”.

Diverse kamerleden hebben al geschokt gereageerd op de brief van Leers, zoals blijkt uit de publicatie in Trouw van 15 feb jl. De voormalige Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen van de VN Ruud Lubbers heeft zich ook uitgesproken tegen de extra voorwaarde: “Dit is een kwetsbare groep, vanwege jarenlang verblijf in vluchtelingenkampen of oorlogstrauma’s. Dit zijn mensen die onze bescherming nodig hebben.”

Als de minister zich zorgen maakt om het draagvlak in gemeenten dringt zich natuurlijk wel de vraag op waarom dan de speciale opvanglocatie voor uitgenodigde vluchtelingen in Amersfoort is gesloten (zie de Kamerbrief van 10 jan 2011): die was juist bedoeld om deze groep meest kwetsbare vluchtelingen een goede start te geven in Nederland, door middel van intensieve begeleiding ‘op maat’ bij het inburgeren en leren van de Nederlandse taal en cultuur. Nu krijgen ze voorafgaand aan hun reis naar Nederland van het COA een ‘culturele oriëntatietraining’ van enkele dagdelen en worden vervolgens 2 dagen na aankomst op Schiphol in een gemeente ‘losgelaten’. Dat is een groot verschil vergeleken met de meeste vluchtelingen die op eigen initiatief hier asiel kwamen vragen. Zij verhuizen, als ze uiteindelijk een verblijfsvergunning hebben gekregen, pas na jarenlang verblijf in centrale opvangcentra naar een woning in een gemeente en zijn dan dus al veel zelfredzamer en verder geïntegreerd.

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten heeft zich in een brief aan de Kamer d.d. 12 april 2011 ook al kritisch opgesteld tegen deze beleidswijziging, ook omdat het Rijk de gemeenten wel meer taken toebedeelt maar daar geen extra (financiële) faciliteiten bij beschikbaar stelt. Ook vindt de VNG het “niet aannemelijk dat een negen dagen durende training voldoende is om een uitgenodigde vluchteling goed voor te bereiden op een verblijf in een gemeente”.


Meer informatie:
De volledige tekst van de brief ‘beleidskader hervestiging 2012-2015’ van de minister voor Immigratie, Integratie en Asiel aan de Tweede Kamer d.d. 7 februari 2012.
De Kamerbrief over ‘de directe plaatsing van uitgenodigde vluchtelingen in gemeenten’ d.d. 10 jan 2011
Het persbericht van de VNG d.d. 14-04-2011 met een link naar de bovengenoemde brief aan de Kamer d.d. 12-04-2011.

Zie ook:
Trouw: ‘Leers ziet het liefst academici komen’ (15-02-12)
De Anton Dingeman cartoon van Pieter Geelen in Trouw (16-02-12)