24 september 2013

Uitzetting naar Somalië weer mislukt

Een voor donderdag 19 september jl. geplande uitzetting van een afgewezen Somalische asielzoeker naar Mogadishu is op het laatste moment toch niet doorgegaan. De DT&V heeft aan de advocaat van betrokkene laten weten dat er een "nadere evaluatie van operationele aspecten plaatsvindt"..

Deze prachtige formulering moet verhullen dat uitzetten naar Somalië nog steeds niet of nauwelijks lukt, ondanks de afspraken die Nederland zegt te hebben met de Somalische autoriteiten. Op maandag 16 september jl. heeft Nederland voor het eerst sinds jaren weer een afgewezen Somalische asielzoeker uitgezet naar Mogadishu. Uitzettingen zijn weer mogelijk geworden sinds het Europees Hof voor de Rechten van de Mens op 5 september 2013 (in meerderheid) van standpunt veranderde: de situatie in Mogadishu zou zodanig zijn verbeterd dat de enkele aanwezigheid van personen niet langer een risico op schending van artikel 3 EVRM inhoudt. Op basis van die beoordeling mocht Zweden een Somaliër naar Mogadishu uitzetten.

Nederland zegt met de autoriteiten van de Transitional Federal Government (die de controle heeft over een klein deel van Somalië incl. de hoofdstad Mogadishu) te hebben afgesproken dat per maand twee personen met een EU-staat *) kunnen worden teruggestuurd naar Somalië. De Somalische autoriteiten ontkennen echter dat ze middels dergelijke afspraken zouden willen meewerken aan gedwongen terugkeer. Uit de beantwoording door staatssecretaris Teeven van door kamerlid Schouw (D66) gestelde vragen bleek al eerder dat ondanks deze afspraken uitzettingen waren mislukt, destijds volgens de staatssecretaris met als formele reden dat “personen aan de grens [werden] geweigerd door de grensbewaking vanwege een ontstane twijfel omtrent de nationaliteit.

Overigens wordt de veiligheidssituatie in Somalië door mensenrechten- en vluchtelingenorganisaties zoals Amnesty International, Human Rights Watch, VluchtelingenWerk Nederland en de UNHCR nog steeds als te instabiel en onveilig beoordeeld om mensen gedwongen naar te laten terugkeren. Twee van de zeven rechters van het EHRM zijn ook die mening toegedaan, zo blijkt uit de zgn. dissenting opinions die zijn gepubliceerd bij de uitspraak van 5 september jl. De recente gebeurtenissen in het winkelcentrum in Nairobi (Kenia) laten zien dat Al-Shabaab nog steeds een terroristische groepering is waarmee rekening gehouden dient te worden.


*) Een EU-staat is een door Nederland verstrekt identiteitsdocument dat moet dienen te vervanging van een door het land van herkomst af te geven paspoort of laissez-passer. Het wordt door vrijwel geen enkel land ter wereld erkend als geldig identiteitsdocument en kan alleen worden gebruikt om een land in te reizen als het ‘ontvangende’ land hiervoor toestemming geeft. In het geval van Somalië doet zich de bizarre situatie voor dat in Brussel een officiële diplomatieke vertegenwoordiging van de TFG is gevestigd (nota bene met steun van de EU en de VN), maar dat Nederland de door deze ambassade verstrekte laissez-passers niet erkent, omdat deze ambassade “niet voor Nederland geaccrediteerd” is (zo bleek uit de antwoorden d.d. 12 juni 2013 op een WOB-verzoek van INLIA).


Meer informatie:
De antwoorden van staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie d.d. 8 aug 2013 op vragen van het kamerlid Schouw (D66) d.d. 29 juli 2013
De antwoorden van staatssecretaris Teeven d.d. 3 sept 2013 op aanvullende vragen van Schouw d.d. 16 aug 2013

Lees ook:
13-09-13  EHRM: Mogadishu veilig voor Somaliërs met lokale banden
20-08-13  Artsen zonder Grenzen verlaat onveilig Somalië
15-07-13  IND betwist documenten Somalische ambassade in Brussel
13-05-13  Landgebonden vertrekinformatie geactualiseerd

Dit bericht maakt deel uit van het Dossier Somalië