25 maart 2013

Mensenrechtencollege bezorgd over strafbaarstelling illegaal verblijf

Mensenrechtencollege bezorgd over strafbaarstelling illegaal verblijf
Het College voor de Rechten van de Mens is bezorgd over de effecten van de voorgenomen strafbaarstelling van illegaal verblijf. De mensenrechten voor vreemdelingen zonder verblijfsvergunning zijn onvoldoende gewaarborgd.


Deze conclusie trekt het College in een advies aan staatssecretaris Teeven en de Tweede Kamer. Een aantal nu al bestaande knelpunten zullen toenemen als illegaal verblijf strafbaar gesteld zou gaan worden. Het college noemt o.a. de toegankelijkheid van onderwijs en medische zorg en de kwetsbaarheid van vreemdelingen zonder verblijfsvergunning voor mensenhandel, uitbuiting en andere misdrijven. Geconstateerd wordt dat vreemdelingen zonder verblijfsvergunning nog minder snel dan nu het geval is aangifte zullen doen als ze slachtoffer worden van een misdrijf. Deze knelpunten zijn overigens al in 2008 door het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) van het Ministerie van Justitie gesignaleerd in een onderzoek over illegaal verblijf, verricht op verzoek van de toenmalige staatssecretaris van Justitie.

Het College noemt deze gevolgen “extra schrijnend voor de groep mensen zonder verblijfsvergunning die buiten hun schuld Nederland niet kunnen verlaten. Dat is het geval als een vervolging of mensenrechtenschending dreigt bij terugkeer of als zij geen reispapieren kunnen krijgen van hun land van herkomst.”

Het College adviseert om, voordat wordt besloten het wetsvoorstel al dan niet in te voeren, eerst een nader onderzoek te doen naar de effecten van strafbaarstelling die de mensenrechten onder druk zetten. En als al tot invoering wordt besloten bepleit het College een aantal waarborgen in te voeren, zoals het uitzonderen van de strafbepaling van vreemdelingen die om beleidsmatige of feitelijke reden niet uitzetbaar zijn. Ook mag er geen sprake zijn van aangifteplicht of medeplichtigheid van onderwijsinstellingen, docenten, artsen, hulp- en zorginstellingen.

Het College voor de Rechten van de Mens, waarin de Commissie Gelijke Behandeling is opgegaan, is opgericht per 1 oktober 2012. Voorzitter is mw mr Laurien Koster, voorheen voorzitter van de Commissie Gelijke Behandeling. In de Raad van Advies hebben o.a. zitting de Nationale Ombudsman prof dr Alex Brenninkmeijer, de voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak mr Erik van den Emster en de voorzitter van het College Bescherming Persoonsgegevens mr Jacob Kohnstamm. Met de instelling van dit College voldoet Nederland eindelijk aan de verplichting, die al in 1993 door de lidstaten van de VN was aangegaan, dat elk land een nationaal instituut ter bevordering en naleving van de mensenrechten dient te hebben dat op onafhankelijke wijze toeziet op de naleving van de mensenrechten door dat land.


Meer informatie:
Het volledige ‘Advies strafbaarstelling illegaal verblijf’ (download pdf-bestand, 12 pag’s) van het College d.d. 14 maart 2013.
Twee medewerkers van het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten schreven een artikel op de opinie-pagina van de Volkskrant d.d. 13 maart 2013 onder de titel “Illegaliteit strafbaar? Zo criminaliseer je groep die bescherming nodig heeft.”
(Helaas is de link naar dit artikel niet meer beschikbaar.)

Lees ook:
14-03-13  Artsen, dominees, hulpverleners aan illegalen toch strafbaar?
21-01-13  RvS niet positief over strafbaarstelling illegaal verblijf
15-11-12  Strafbaarstelling in regeerakkoord