16 maart 2015

Europees Hof stelt voorwaarden aan Dublin-overdracht naar Italië

Europees Hof stelt voorwaarden aan Dublin-overdracht naar Italië
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft op 4 november 2014 een belangrijke uitspraak gedaan over het overdragen van asielzoekersgezinnen aan Italië in het kader van de Overeenkomst van Dublin. Daarvoor dienen vooraf garanties van de Italiaanse autoriteiten te worden verkregen.

Het zogenaamde 'Tarakhel-arrest' gaat over een Afghaans gezin met zes minderjarige kinderen, dat in juli 2011 per boot in Italië aankwam en asiel aanvroeg. Vanwege de gebrekkige sanitaire voorzieningen en het gewelddadig klimaat in het opvangcentrum waar ze waren ondergebracht vertrok het gezin na enkele weken en reisde door via Oostenrijk naar Zwitserland. Dit land wilde het gezin terugsturen naar Italië omdat dat land op grond van de Overeenkomst van Dublin als land van eerste ontvangst verantwoordelijk is voor de behandeling van de asielaanvraag.

Het oordeel van het Europees Hof komt er nu op neer dat voor gezinnen met minderjarige kinderen, die volgens de Europese Terugkeer- en Opvangrichtlijnen per definitie dienen te worden beschouwd als ‘kwetsbare personen’, individuele garanties moeten worden verkregen voordat een overdracht kan plaatsvinden. Die garanties hebben betrekking op de specifieke opvanglocatie waar het gezin zal worden ondergebracht, op de fysieke voorzieningen ter plaatse en op de omstandigheid dat de leden van het gezin gezamenlijk zullen worden opgevangen.  Als aan deze voorwaarden niet wordt voldaan kan overdracht volgens het Hof een schending betekenen van artikel 3 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (i.c. blootstelling aan een onmenselijke of vernederende behandeling).

Het is bekend dat de capaciteit en kwaliteit van de opvangvoorzieningen in Italië al enkele jaren sterk onder druk staan, vooral als gevolg van de grote instroom van vluchtelingen die in gammele bootjes de Middellandse Zee oversteken en Italië weten te bereiken. Het Tarakhel-arrest kan echter ook van belang zijn voor andere landen waar sprake is van slechte omstandigheden in overbelaste opvangcentra. In januari 2011 verbood het EHRM ook de overdracht van zgn. Dublin-claimanten aan Griekenland, vanwege de erbarmelijke omstandigheden voor vluchtelingen in dat land.

Het Hof van Justitie van de Europese Unie in Luxemburg oordeelde in juni 2013 dat alleenstaande minderjarige asielzoekers niet mogen worden teruggestuurd naar het land van eerste ontvangst als dat niet in het belang van het kind is. 

De hele Overeenkomst van Dublin is gebaseerd op de aanname dat in alle aangesloten landen sprake is van adequate asielprocedures en opvangvoorzieningen, toegang tot onafhankelijke rechtspraak etc., zodat iedere asielzoeker in elk land een gelijkwaardige behandeling krijgt en dus zonder bezwaar van het ene naar het andere land kan worden overgedragen. Deze uitspraken van Europese rechters vormen een belangrijke inperking van dit zogenaamde ‘interstatelijk vertrouwensbeginsel’.

 

Meer informatie:
De volledige tekst (Engelstalig) van het Tarakhel-arrest d.d. 4 nov 2014 (download pdf-bestand, 59 pag's)
 
Lees ook: 
14-06-13  Europees Hof stelt belang van kinderen boven Verdrag van Dublin
21-01-11  EHRM: terugsturen naar Griekenland is schending EVRM