09 november 2016

Advocaat-Generaal EU-Hof: belang van kind voorop

Advocaat-Generaal EU-Hof: belang van kind voorop
De Advocaat-Generaal van het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft geadviseerd dat een buitenlandse ouder van buiten de EU, die de zorg heeft voor een kind dat de nationaliteit van een EU-lidstaat heeft, verblijfsrecht  in de EU moet krijgen om voor het kind te kunnen zorgen. Dat advies is gebaseerd op de rechten van het kind die in het EU-recht en het Kinderrechtenverdrag zijn vastgelegd.


Wanneer Nederlandse kinderen een ouder hebben zonder verblijfsrecht in Nederland, krijgt deze ouder desondanks vaak geen verblijfsvergunning. Hoewel de Nederlandse overheid deze kinderen met de Nederlandse nationaliteit niet uit kan zetten, verlangt de IND vaak wel dat de onrechtmatig verblijvende ouder Nederland verlaat. Het argument dat hiermee inbreuk wordt gemaakt op het gezinsleven wordt afgewezen, met als motivatie dat het gezinsleven ook zou kunnen worden uitgeoefend in het land van herkomst van de buitenlandse ouder.

Eerder heeft het Europese Hof van Justitie, in het zgn. Zambrano-arrest al duidelijk gemaakt, dat het een essentieel onderdeel van het burgerschap van de EU is, dat de minderjarige EU-burger met ouders met een nationaliteit van buiten de EU, binnen de Unie kan (blijven) wonen. Door de Nederlandse overheid wordt echter nog altijd slechts in ‘zeer uitzonderlijke gevallen’ besloten dat de buitenlandse ouder, die zorgt voor het Nederlandse kind, in Nederland mag blijven.  

Omdat er vooralsnog verder weinig invulling is gegeven door het EU-Hof over in welke gevallen dit Zambrano-arrest van toepassing is, heeft een beroep op dit arrest in Nederland tot nu toe vaak weinig kans van slagen. In een nieuwe zaak die nu voorligt bij het EU-Hof, als gevolg van zogenaamde prejudiciële vragen van de Centrale Raad van Beroep in de zaak Chavez-Vilchez e.a., geeft Advocaat-Generaal Szpunar van het Hof alvast zijn conclusies over hoe de EU-richtlijnen op dit punt moeten worden uitgelegd. De Advocaat-Generaal (AG) is een belangrijke adviseur van het EU-Hof, en aan het advies van deze AG wordt niet gemakkelijk voorbijgegaan.

De zaak Chavez-Vilchez gaat specifiek over Nederlandse kinderen, waarvan de ouder die de primaire zorg draagt voor deze kinderen, geen verblijfsrecht heeft. De AG is van oordeel dat deze ouder niet het verblijfsrecht in de EU, of in de lidstaat van welke het kind de nationaliteit heeft, kan worden ontzegd. Wanneer de ouder die voor de kinderen zorgt het land moet verlaten betekent dit feitelijk dat de kinderen mee zouden moeten, en dat ontneemt hen hun rechten als burgers van de Europese Unie. De AG legt de bewijslast niet langer bij de ouder, die nu nog moet aantonen dat de andere (Nederlandse) ouder de zorg van de kinderen niet op zich kan nemen, maar bij de overheid. De overheid zou dus moeten bewijzen dat de verzorgende ouder niet de enige is die dit op zich kan nemen:
"Het beginsel dat het belang van het kind dient voorop te staan is een van de beginselen die eigen zijn aan de rechtsorde van de Unie. [...] In dat kader heeft het Hof het beginsel dat het belang van het kind voorop moet worden gesteld, beschouwd als het prisma waardoor de bepalingen van het Unierecht moeten worden bezien."

In de uiteindelijke uitspraak van het EU-Hof zal duidelijk worden of het advies van de Advocaat-Generaal ook wordt gevolgd.


Meer informatie:
De volledige tekst van het advies van Advocaat-Generaal Szpunar van 8 september 2016 in de zaak Chavez-Vilchez, nr C-133/15 (link naar de website van het EU-Hof van Justitie; Nederlandstalige tekst)

 
Lees ook:
16-03-12  Restrictieve toepassing van Europees recht door de Raad van State
10-03-11  Europees Hof: verblijfsrecht voor allochtone ouder met Europees kind